انتخاب باتری :
برای انتخاب یک باتری بایستی حداقل اطلاعات زیر درباره ی کاربرد مشخص باشد:
حداکثر ولتاژ راه اندازی
جریان اولیه کشیده شده از باتری در ولتاژ نامی
ولتاژ قطع که به ازای ولتاژی کمتر از آن دستگاه درست عمل نخواهد کرد
برنامه عملکرد
دمای عملکرد، اندازه، وزن و شرایط محیطی
توجه به این نکته ضروریست که تمامی مشخصات ایده آل هر کاربرد را نمی توان در یک باتری پیدا نمود. بنابراین بهترین عملکرد یک باتری با در نظر گرفتن نیازهای بحرانی در کاربرد خاص و فرعی دانستن نیازهای دیگر بدست می آید.
تست و آزمایش کردن باتری ها
برای تست و آزمایش کردن تمامی انواع باتری ها می توان از انواع گوناگون تسترهای بار الکتریکی باتری، انواع مختلف هیدرومترها و ولت مترها (ولت سنج) استفاده کرد.
تست کردن با تستر قابل تنظیم و هیدرومتر:
مرحله (ا): بازرسی چشمی: باید از عینک ایمنی و ماسک ایمنی صورت استفاده نمایید و به صورت چشمی به بازرسی چشمی (از طریق نگاه کردن) باتری بپردازید. به بررسی و کنترل جلد، درب بپردازید و دقت نمایید که نقص و آسیب دیدگی قطبهای باتری می تواند به نشت الکترولیت یا صدمات داخلی منجر گردد. چنانچه با صدمات و آسیب دیدگی های شدید و جدی مواجه گردیدید، باتری را تعویض کنید.
مرحله (2): تست هیدرومتر: هیدرومتر، سرنگی لامپی شکل است که به وسیله ی آن می توان الکترولیت را از خانه باتری بیرون کشید.
به وسیله ی هیدرومتر به اندازه گیری و ثبت چگالی ویژه الکترولیت در هر یک از خانه های باتری پرداخته می شود.
تست و آزمایش با تستر بار الکتریکی ثابت (Fixed Load Tester) و ولت متر مدار باز:
مرحله (ا): بازرسی چشمی : همانند قسمت بالا که توضیح داده شده است.
مرحله (2): تست (آزمایش) بار الکتریکی ثابت (Fixed Load Tester) : برخی از انواع معمولی تسترهای باتری به بار الکتریکی قابل تنظیم مجهز نیستندو صرفاً تحت یک بار الکتریکی قوی و ثابت به اندازه گیری ولتاژ باتری می پردازند. دستگاه تستر بایستی به سوییچ سلکتور (سوییچ انتخاب کننده) یا دستگاه سنجش مقیاس مجهز باشد تا بتواند انواع سایزهای گوناگون باتری را مورد آزمایش قرار دهد. همچنین دستگاه تستر باید به تنظیم کننده دمای باتری (که در دو نوع مدار حساس خودکار و سیستم دستی موجود است) مجهز باشد.
تعیین علل خرابی باتری
پس از آنکه باتری مورد تست و آزمایش قرار گرفت مشخص می شود که یکی از حالتهای ذیل را دارا می باشد:
معیوب
دشارژ شده
وضعیت مطلوب
سپس بایستی به تعیین علل خرابی باتری پرداخت. عواملی که در تعیین علل خرابی باتری اهمیت ویژه ای دارند، عبارتند از:
کاربرد باتری
نصب
سابقه سرویس و نگهداری
وضعیت باتری
سن و قامت باتری
کاربرد باتری و نصب آن
1- توجه به این مطلب که آیا باتری به طور صحیح و مطابق با آنچه که برایش طراحی شده است به کار گرفته می شود یا خیر؟!
2- آیا اندازه و نحوه ی ساخت باتری مورد نظر برای انجام آن کاربرد خاصی متناسب می باشد؟
3- آیا بستها و ضامنهای سینی باتری برای آن باتری مورد نظر مناسب می باشند و یا به خوبی تنظیم شده اند؟
4- آیا کابلهای باتری به نحو مناسب و مطلوبی با قطبهای باتری تطابق دارند و آیا آنها کاملاً تنظیم و تمیز شده اند؟
سابقه سرویس و نگهداری باتری
تعیین سابقه سرویس و نگهداری و آگاهی از کلیه خرابیها و نقایص قبلی باتری، ما را یاری می کنند تا بهتر بتوانیم به علل خرابی های باتری پی ببریم.
توجه به این نکته ضروری است که آیا باتری مورد نظر قبلاً در جای دیگری استفاده شده است. استفاده از باتری در موارد نا بجا و زمینه های دیگر سبب می شود که عمر باتری کوتاه گردد.
بازرسی چشمی
از این طریق ممکن است نشانه هایی از استفاده نامناسب مشخص گردد و علت خرابی باتری را مشخص گرداند.
1- آیا از طریق مشاهده ی قطبهای باتری، علائمی دال بر اینکه به آنها ضربه وارد شده یا پیچانیده شده و یا به طرف پایین فشار داده شده اند، یافته اید؟ حتی جزیی ترین و کوچکترین استفاده نامناسب از قطب های باتری منجر به بروز نقص یا ایرادهای داخلی می شود.
2- آیا در جلد یا درب باتری علائمی دال بر موارد ذیل مشاهد گردیده است:
فشار
شکستگی
دمای زیاد
نقص تهویه باتری
در صورت بروز موارد فوق ممکن است که نشتی ایجاد شود و یا به درون باتری صدمه وارد آید.
سن و قدمت باتری و درج تاریخ بر روی باتری
سن و قدمت باتری عامل مهمی در تعیین علت خرابی باتری به شمار می رود. طول مدت زمانی که باتری به خدمت گرفته می شود و مورد استفاده قرار می گیرد مشخص می نماید که باتری مورد نظر سرانجام به طور معمول کهنه می شود و از کار می افتد یا اینکه پیش از موعد و در مدت زمانی خیلی کوتاهتر خراب می شود و غیر قابل استفاده می گردد.
تمامی تولید کنندگان باتری، تاریخ تولید محصولشان را بر روی درب یا جلد هر یک از باتری های تولیدی درج می نمایند. به همین دلیل از تاریخ مزبور می توان برای تعیین سن دقیق باتری استفاده کرد.
جلد باتری
چنانچه بر روی جلد باتری آثار ساییدگی و خراش مشاهده گردید، بیانگر این واقعیت است که باتری مزبور به شیوه ای مطمئن و صحیح در سینی باتری قرار نگرفته است. در چنین وضعیتی باتری دچار تکانها و ارتعاشات شدید می شود و همین امر ممکن است به صدمه دیدن دسته صفحه های باتری یا ترک خوردن جلد باتری منجر گردد.
چنانچه جلد باتری و یا درب باتری دچار ترک شده باشد، این امر می تواند در نتیجه سوء استعمال (در نتیجه برخورد یک ضربه) انجماد یا انفجار باتری رخ داده باشد.
همچنین دمای بالا باعث می شود که جلد باتری دچار برآمدگی گردد و اصطلاحاً شکم دهد. مواد جلد باتری بر اثر حرارت شدید، نرم می گردند و پس از مدتی جلد باتری به واسطه فشار مداوم و ثابت ناشی از وزن الکترولیت موجود در خانه های باتری تغییر شکل می دهد و از حالت اصلی خارج می گردد.
در آخر: ممکن است برخی از عوامل را نتوان از طریق مشاهده مستقیم، تعیین و مشخص کرد و به عبارتی این عوامل پیچیده تر را صرفاً از طریق بازرسی، آزمایش و کنترل باتری مورد نظر می توان شناسایی نمود و بدیهی است که باید از آزمایش های پیچیده شیمیایی یا الکتریکی بهره جست.
پایان
