چگونه به جای پایان‌نامه واحد درسی انتخاب کنیم؟

یکی از چالش‌برانگیزترین مراحل تحصیلات تکمیلی، پایان نامه نویسی است. نتیجه ماه‌ها تلاش و تحقیقات به چگونگی نگارش پایان نامه و نحوه ارائه آن بستگی دارد. پایان نامه می‌بایست با هدف خاصی تدوین شود که در راستای پیشرفت دانش بشری، توسعه علم و یا حل مشکلی باشد.

نظام آموزشی دستوری و مبتنی بر حفظیات، نا آشنایی با فرآیند پژوهش و همچنین کسب نکردن مهارت عملی لازم برای انجام پژوهش در دوران کارشناسی ارشد (در درس روش تحقیق و سمینار پژوهش) از جمله دلایل این هراس و سختی برای دانشجو است. این سختی با سخت‌کوشی زیر نظر اساتید راهنما و مشاور کاسته می‌شود، اما کم صبری دانشجو و توجه ناکافی استادان و همچنین نظارت ضعیف دستگاه‌های مربوطه سبب شده تا بسیاری از افراد به دنبال راهی برای شانه خالی کردن از زیر بار این مسئولیت باشند. رشد قارچ‌گونه بنگاه‌های پایان‌نامه سازی، نگارش پایان‌نامه‌های بی‌کیفیت و تکراری از نمونه‌های این بی‌توجهی و بی‌مسئولیتی است.

این مصائب و مشکلات مختص رشته یا دانشگاه خاصی نیست، بلکه همه رشته‌ها و دانشگاه‌ها بدون تردید با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

در همین راستا دانشگاه آزاد اسلامی «دستورالعمل تبدیل شیوه تحصیل دانشجویان کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی از آموزشی – پژوهشی به آموزشی» را به رؤسای استان ها، واحدها، مراکز آموزشی و معاون آموزش های عمومی و مهارتی (سما) ابلاغ کرد.

این دستورالعمل با هدف حفظ کیفیت آموزشی برای دانشجویان تمام ورودی‌ها براساس ضوابط آموزشی قابل اجراست.

براساس بندهای این دستورالعمل؛ شرط بررسی درخواست دانشجو این است که دانشجو تمام واحدهای آموزشی (شامل جبرانی، اصلی، انتخابی و تخصصی) را باید با کسب حداقل میانگین ۱۴ گذرانده باشد و وظایف آموزشی خود را وفق مقررات آموزشی دانشگاه تا زمان ارائه تقاضا انجام داده و هیچ گونه منع آموزشی نداشته باشد.

در این دستورالعمل آمده است: دانشجو در ترمی که انتخاب واحد پایان‌نامه را انجام می دهد، چنانچه پس از گذشت شش ماه (یک ترم تحصیلی) نتواند مراحل اجرای فرآیند پایان‌نامه را به اتمام برساند و در صورت تأیید استاد راهنما مبنی بر عدم توانایی دانشجو در انجام پایان‌نامه، دانشجو در ترم بعدی می تواند به جای پایان‌نامه، شش واحد درسی انتخاب کند.

چنانچه دانشجو نسبت به اخذ پایان‌نامه اقدام کند و با تقاضای کتبی دانشجو برای تعیین موضوع و استاد راهنما، گروه تخصصی در همان ترم تحصیلی نتواند نسبت به استاد راهنما اقدام کند، در صورت تقاضای کتبی دانشجو مبنی بر تغییر از شیوه آموزشی – پژوهشی به آموزشی و تأیید گروه تخصصی و شورای پژوهشی واحد/دانشکده، دانشجو می تواند به روش آموزش‌محور شش واحد درسی به جای پایان‌نامه در همان ترم انتخاب کند.

براساس بندهای این دستورالعمل؛ تغییر شیوه از آموزشی – پژوهشی به آموزشی و بازگشت آن در طول مدت تحصیل فقط برای یک بار در صورت تصویب مراجع ذیصلاح امکان‌پذیر است و تاریخ فارغ‌التحصیلی براساس آخرین نیمسال تحصیلی دانشجو و طبق تقویم مصوب آموزشی دانشگاه تعیین خواهد شد. دانش‌آموختگانی که براساس این شیوه‌نامه فارغ‌التحصیل می شوند، در مدارک تحصیلی آنها عنوان شیوه «آموزش‌محور» قید خواهد شد و از امتیازات دانش‌آموختگان آموزشی – پژوهشی بهره‌مند نخواهند شد.