افرادی که بسیار موفق هستند از تمرکز و اثربخشی بالایی در انجام کارهای خود بهره می‌برند. اما این افراد چطور به این مرحله از افزایش تمرکز و قدرت حافظه در انجام کارهای خود رسیده‌اند؟
ما معمولا کارها و پروژه‌های خود را به لحظات آخر موکول می‌کنیم که بهترین مثال آن خواندن دروس امتحانی در شب قبل از امتحان است، در لحظات آخر هم انقدر کارها فشرده و و سنگین هستند که عملا به انجام کامل آنها نمی‌رسیم. بنابراین تمرکز خود را از دست داده و کارها را بدون کارآیی انجام می‌دهیم بعنوان مثال درست زمانی که میخواهیم خود را برای کنکور آماده کنیم و تازه ماه های پایانی به فکر مطالعه دروس و مباحث جدید هستیم. در این بین سوال اساسی آن است که چطور تمرکز خود را افزایش دهیم تا کارها در بهینه‌ترین حالت خود انجام گیرند.
۱. افزایش آگاهی: آگاهی و تمرکز دو عنصر مهم برای افزایش کارایی هستند. تمرکز یک مهارت یادگیری و حل مساله به حساب می‌آید که اولین قدم برای افزایش آن نظم بخشیدن به تفکر است، این فرآیند افزایش آگاهی از خود و محیط اطراف خود را در پی دارد. در این میان تمرین‌هایی مثل ذهن آگاهی یا Mindfulness می‌تواند برای افزایش آگاهی بسیار مفید باشند.
۲. ذهن آگاهی یا Mindfulness: ذهن آگاهی یا حضور در لحظه به شما اجازه‌ی تجربه‌ی لحظات را به صورتی تازه و بدون پیش قضاوت و فکر در مورد رخداد‌های آینده می‌دهد. توصیه می‌شود که روزانه به مدت ۲۰ دقیقه تمرین‌های مدیتیشن را اجرا کنید تا توانایی کنترل ذهن خود را بدست آورید.
۳. عوامل مزاحم را از اطراف خود دور کنید: زمان انجام مطالعه باید عواملی که تمرکز شما را به هم می‌ریزند از اطراف شما دور شوند. گوشی موبایل خود را خاموش کنید، ایمیل‌ها و چت‌های خود را ببندید و به این فکر کنید که باید خوب یاد بگیرید. یک روش خوب برای افزایش تمرکز بر روی مطالعه، محاسبه‌ی زمان از دست رفته است. بنابراین در حین انجام مطالعه زمان‌هایی را که صرف راه رفتن، چای خوردن یا چت کردن می‌کند محاسبه و با زمان کل مقایسه کنید تا زمان اختصاص یافته به مطالعه را بدست آورید.
۴. برنامه‌ی خواب منظم: خواب نامتعادل می‌تواند بر روی حالات، رفتار، قضاوت‌ها و ادراک ما از وقایع تاثیر منفی بگذارد. همچنین خواب نامنظم نمود فیزیکی هم پیدا می‌کند و بر روی سلامت جسمانی و حتی وزن تاثیرگذار است. تمرکز بدون خواب کم غیرممکن به نظر می‌رسد. بنابراین برای افزایش تمرکز باید به یک برنامه‌ی خواب منظم و به اندازه برسید.
۵. تغذیه مناسب: برنامه‌ی غذایی مناسب مواد مورد نیاز را به بدن و مهم تر از آن به مغز شما می‌رساند تا تمرکز خود را بدست آورید. بدون داشتن تغذیه‌ی مناسب نباید انتظارهای زیادی هم از بدن داشت. بنابراین موادی مغذی همچون سبزیجات تازه، آجیل و دانه‌های روغنی، ماهی، شکلات تلخ، چای سبز و آب زیاد را در برنامه‌ی غذایی خود جای دهید.
۶. به محیط اطراف اهمیت دهید: مطالعه کردن در محیطی آرام و به دور از سر و صدا به شما در انجام مطالعه موفق کمک می‌کند. در نتیجه برای خود یک محیط مناسب تهیه کنید. اما تنها آرامش محیط نکته‌ی کلیدی نیست و باید به نظافت و مرتب بودن آن نیز توجه کرد.ضمنا باید بدانید در زمان تست زنی کاملا شرایط نسبت به مطالعه و یادگیری متفاوت است و لزومی ندارد محیط آرام و بدون سر و صدا باشد ، بهترین محیط برای تست زنی ، کتابخانه می باشد که با توجه به شرایطی که دارد تقریبا شبیه ساز محل آزمون می باشد.
۷. برنامه‌ریزی روزانه: برای کارهای روزانه‌ی خود برنامه‌ریزی کنید. برای این کارباید به تنوع برنامه هم توجه کنید. فعالیت‌های روزانه خود را بر اساس اهمیت، سختی و آسانی و میزان انرژی خود مرتب کنید.
۸. تنوع بخشیدن به برنامه: ذهن هم با انجام دادن مداوم کارها خسته می‌شود. بهترین روش برای کم شدن این خستگی افزایش تنوع برنامه است؛ به این معنی که باید دروس را بر اساس سختی و آسانی در طول روز پخش کرد.می‌توان دروس سخت را در اول روز انجام و دروس آسان‌تر را در میان روز جای داد.
۹. فعالیت‌های خود را بشکنید: فعالیت‌ها معمولا سخت و زمان‌بر هستند. در نتیجه برای آن که خروجی مطلوبی داشته باشید می‌توان این فعالیت‌ها را به فعالیت‌هایی کوچک‌تر تقسیم و برای هر مرحله جداگانه برنامه‌ریزی کرد.
۱۰. فهرست کردن فعالیت‌ها: هر کاری را می‌توان به مجموعه‌ای از فعالیت‌های زیرمجموعه‌ی آن تقسیم کرد. بنابراین هر مطالعه و برنامه‌ای را باید انجام دهید ابتدا به فعالیت‌های کوچک‌تر آن را تقسیم کنید. سعی کنید روند منطقی این فهرست را حفظ کنید تا کارهایی که پیش نیاز فعالیت‌های دیگر هستند در زمان مناسب پایان گیرند.
۱۱. اولویت‌بندی فعالیت‌ها: یک برنامه اثربخش دارای اولویت بندی فعالیت‌ها است. بنابراین می‌توان بر اساس اهمیت هر فعالیت برای آنها برنامه‌ریزی کرد. شما می‌توانید با مشخص کردن اولویت ها ، مطالعه را شروع کنید و موارد مهمی را در هر برنامه لیست نمایید.
۱۲. سطح انرژی خود را مدیریت کنید: برنامه‌ی روزانه‌ی خود را باید طوری تنظیم کنید که میانگین سطح انرژی در طول روز مقداری مشخص باشد. در این بین مصرف نوشیدنی‌های کافیین‌دار نیز به کمک شما می‌آید و انرژی شما را چندین برابر می‌کند. اما باید دانست که بعضی از فعالیت‌ها ارزش تلف کردن وقت را ندارند.
۱۳. چند کار را با هم انجام ندهید: اگر خواهان انجام موفقیت‌آمیز یک کار هستید از انجام دادن چند فعالیت به صورت هم‌زمان خودداری کنید. قدرت تمرکز با تمرین و در دراز مدت بدست می‌آید و مسلما توجه به یک فعالیت این فرآیند را تسریع می‌بخشد. یک فعالیت را به اتمام برسانید و سراغ فعالیت بعدی بروید.
۱۴. سپردن کارها به افراد دیگر: اگر از عهده انجام یک فعالیت برنمی‌آیید یا فکر می‌کنید که افراد دیگر صلاحیت بیشتری در انجام دارند، کار خود را به آنها بسپارید. اولین قدم در مسیر کارآیی پیدا کردن بهترین شخص برای انجام کار است. بعنوان مثال وقتی تمرکز شما بر روی مطالعه است ، سایر کارها را سعی کنید طبق برنامه انجام شود یا در صورت مهم بودن در سرعت اولیه انجام آنها ، به فرد دیگری بسپارید.
۱۵. به خود پاداش دهید: پاداش یک محرک برای افزایش انگیزه است. به خاطر کارهایی که انجام می‌دهید به خود هدیه دهید. این هدیه حتما نباید گران قیمت باشد؛ پیاده‌روی بعد از اتمام موفقیت‌آمیز مطالعه یا تست زنی هم می‌تواند انگیزه‌ی شما به انجام سایر برنامه ها را افزایش دهد.
۱۶. صبور باشید: اگر به دنبال ترک عادات بد خود هستید، در این راه با چالش‌های زیادی رو‌به‌رو خواهید شد. به یاد داشته باشید که فرآیند رسیدن به هدف هم به اندازه‌ی خود هدف اهمیت دارد. پس صبور باشید و هر قدم را محکم و حساب شده بردارید.
