معرفی گرايشها و موقعيتهاي شغلي ارشد برق
معرفی گرایش ها :
گرایش الكترونیك
گرایش الكترونیك به دو زیر بخش عمده تقسیم میشود. بخش اول میكروالكترونیك است كه شامل علم مواد، فیزیك الكترونیك و طراحی و ساخت قطعات، از سادهترین شكل آنها تا پیچیدهترین شكل است. بخش دوم مدار و سیستم نامیده میشود و هدف آن طراحی و ساخت سیستمها و تجهیزات الكترونیكی با استفاده از قطعات ساخته شده توسط متخصصان میكروالكترونیك است. گرایش الكترونیك یكی از گرایشهای جالب مهندسی برق است كه محور اصلی آن آشنایی با قطعات نیمه هادی، توصیف فیزیكی این قطعات، عملكرد آنها و در نهایت استفاده از این قطعات برای طراحی و ساخت مدارها و دستگاههایی است كه كاربردهای فنی و روزمره زیادی دارند.
گرایش مخابرات
هدف از مخابرات ارسال و انتقال اطلاعات از نقطهای به نقطهی دیگر است كه این اطلاعات میتوانند صوت، تصویر و یا دادههای كامپیوتری باشند. مخابرات از دو گرایش میدان و سیستم تشكیل شده است. در گرایش میدان، دانشجویان با مفاهیم میدانهای مغناطیسی، امواج، ماكروویو، آنتن و … آشنا میشوند تا بتوانند مناسبترین وسیله را برای انتقال یك موج از نقطهای به نقطه دیگر پیدا كنند. یكی از فعالیتهای عمده مهندسی مخابرات، گرایش سیستم، طراحی فلیترهای مختلفی است كه میتوانند امواج مزاحم شامل صوت یا پارازیت را از امواج اصلی تشخیص و آنها را حذف كرده و تنها امواج اصلی را از آنتن دریافت كنند. گفتنی است كه امروزه با توسعه مخابرات بی سیم، ارتباط نزدیكتری بین دو گرایش میدان و سیستم ایجاد شده است. برای نمونه در گوشی تلفن همراه، هم تجهیزات مربوط به مدارهای مخابراتی، هم تجهیزات مربوط به فرستنده و هم آنتن گیرنده را داریم. از همین رو یك مهندس مخابرات امروزه باید از هر دو گرایش بهخوبی اطلاع داشته باشد تا بتواند یك دستگاه بیسیم را طراحی كند.
گرایش كنترل
اگر بخواهیم یك تعریف كلی از كنترل ارائه دهیم میتوانیم بگوییم كه هدف این علم، كنترل خروجیهای یك سیستم بر مبنای ورودیهای آن و با توجه به شرایط ویژه و نكات مورد نظر طراحی آن سیستم است. علم كنترل فقط در مهندسی برق مورد استفاده قرار نمیگیرد. بلكه در شاخههای دیگری از علوم مهندسی و حتی علوم انسانی كاربرد دارد. به عنوان نمونه كنترل فرآیند تصفیه نفت در یك پالایشگاه، كنترل عملكرد یك نیروگاه برق، سیستم كنترل ناوبری یك كشتی و یا كنترل تحولات و تغییرات جمعیتی، نمونههای متنوعی از كاربرد علم كنترل هستند. گرایش كنترل دارای زیر بخشهای متنوعی مانند كنترل خطی، غیرخطی، مقاوم، تطبیقی، دیجیتالی، فازی و غیره است. در رشتههای مهندسی مكانیك، مهندسی شیمی، مهندسی هوافضا، مهندسی سازه و مهندسیهای دیگر نیز ما شاهد علم كنترل هستیم؛ اما نوع سیستم كنترلی در هر رشتهی مهندسی، متفاوت است. برای مثال در مهندسی مكانیك نوع كنترل مكانیكی و در مهندسی شیمی براساس فرآیندهای شیمیایی است. اما در كل هدف مهندسی كنترل، طراحی سیستمی است كه بتواند عملكرد یك دستگاه را در حد مطلوب حفظ كند. خودكار كردن یا اتوماتیك كردن خط تولید، یكی دیگر از فعالیتهای مهندسی كنترل است. یعنی مهندس كنترل میتواند به گونهای خط تولید را هماهنگ و كنترل كند كه محصول تولید شده طبق برنامه تعیین شده و با بهترین كیفیت به دست آید.
گرایش قدرت
هدف اصلی مهندسین این گرایش، تولید برق در نیروگاهها، انتقال برق از طریق خطوط انتقال و توزیع آن در شبكههای شهری و در نهایت توزیع آن برای مصارف خانگی و كارخانجات است. بنابراین یك مهندس قدرت باید با روشهای مختلف تولید برق، خطوط انتقال نیرو و سیستمهای توزیع، آشنا باشد. گرایش قدرت به آموزش و پژوهش در زمینه طراحی و ساخت سیستمهای مورد استفاده در تولید، توزیع، مصرف و حفاظت از برق میپردازد. به عبارت دیگر، دانشجویان این رشته در شاخه تولید با انواع نیروگاههای آبی، گازی، سیكل تركیبی و … آشنا میشوند. در بخش انتقال و توزیع نیز، روشهای مختلف انتقال برق اعم از كابلهای هوایی و زیرزمینی را مطالعه میكنند و در شاخه حفاظت نیز انواع وسایل و تجهیزات حفاظتی كه در مراحل مختلف تولید، توزیع، انتقال و مصرف انرژی، انسانها و تاسیسات را در برابر حوادث مختلف محافظت می كند، مورد بررسی قرار میدهند كه از آن میان میتوان به انواع رلهها، فیوزها، كلیدها و در نهایت سیستمهای كنترل اشاره كرد. یكی دیگر از شاخههای قدرت نیز ماشینهای الكتریكی است كه شامل ژنراتورها، ترانسفورماتورها و موتورهای الكتریكی میشود كه این شاخه از زمینههای مهم صنعتی و پژوهشی گرایش قدرت است.
گرایش مهندسی پزشکی
کاربرد این گرایش در کشورمان در حال حاضر محدود است و امید میرود كه در سالهای آتی با گسترش صنایع، ساخت ادوات مهندسی پزشکی مانند لوازم بیمارستانی، آزمایشگاهی و توانبخشی زمینهی کاری را بیش از پیش برای متخصصین این گرایش فراهم آورند. در حال حاضر مهندسین این گرایش بیشتر در زمینه نصب و پشتیبانی دستگاههای حساس بیمارستانی و آزمایشگاهی و نیز ساخت محدود ادوات توانبخشی مشغول به کارند.
موقعيتهاي شغلي :
الكترونیک: مهندسي برق شاخهي الکترونيک داراي سه گرايش طراحي آنالوگ، مدارهاي ديجيتال، ادوات ميکرو و نانو الکترونيک است. طراحي آنالوگ، گرايشي است که در گذشتهي نه چندان دور به عنوان نمادي براي يک مهندس الکترونيک بوده است. به گونهاي که وقتي نامي از مهندس الکترونيک برده ميشد، مدارات الکترونيکي آنالوگ شامل سلف، خازن، مقاومت و تقويت کنندههاي عملياتي در ذهن تداعي ميشد. امروزه اين شاخه از مهندسي الکترونيک با حفظ کاربري خود در طراحي مدارهاي آنالوگ براي استفاده در وسايل خانگي، سيستمهاي ارتباطي و پروژههاي عمدتا تجاري به تدريج شاخص بودن خود را از دست ميدهد. برتري ويژهي سيستمهاي ديجيتال بر آنالوگ، امروزه باعث شده تمايل بسياري براي طراحي بر پايهي سيستمهاي ديجيتال بهوجود آيد و اگر اين عصر را عصر ديجيتال بگوييم، سخني به گزافه نگفتهايم. مهندس برق در شاخهي الکترونيک ديجيتال در کنار مهندسين مخابرات در انجام پروژههاي مخابراتي و پيادهسازي بهينهي طرحهاي مخابراتي نقش عمدهاي ايفا ميکند. طراحي بردهاي FPGA، طراحي بردهاي کنترلي با استفاده از ميکرو کنترلرهاي عمومي يا خاص از جمله فعاليتهايي است که در تخصص اين گرايش است. علاوه بر کاربردهاي نظامي، با توجه به ديجيتالي شدن اکثر وسايلي که به صورت روزمره با آن ها سروکار داريم، نياز ويژهاي در کشور به مهندسين توانا در اين زمينه ديده ميشود. گرايش ادوات ميکرو – نانو الکترونيک از گرايشهاي نوظهور است که بحثهاي آن در مرزهاي دانش واقع است. بيشتر فعاليتها در اين زمينه در کشور جنبهي تحقيقاتي دارد و از اهداف تاسيس چنين گرايشي در کشور نيز رشد علمي و پرورش نسلي از دانشمندان متخصص در زمينهي تکنولوژيهاي نانو است. اين گرايش در حال حاضر در برخي دانشگاههاي مطرح کشور از جمله دانشگاه شريف و دانشگاه تهران ارائه ميشود و فعاليتهاي تحقيقاتي آن به آزمايشگاههاي موجود در اين دانشگاهها محدود است.
فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد مهندسی برق در گرایش الکترونیک پس از طي دوره تحصيلات تكميلی بايد توانايي طراحي و ساخت انواع مدارهاي مجتمع، ميكروپروسسورها، مدارهاي الكترونيكي مورد نياز در صنايع مختلف و ديگر تواناييهاي لازم در صنايع الكترونيكي را به دست آورند.فارغالتحصيلان اين گرايش ميتوانند در وزارت صنايع، كارخانجات تابع آن، مراكز تحقيقات نظامي، صنايع هواپيمايي و ديگر مراكز مرتبط جذب بازار كار شوند.
قدرت: مهندسي برق شاخهي قدرت داراي دو گرايش ماشينهاي الکتريکي و سيستمهاي قدرت است. مهندسين قدرت در گرايش سيستمهاي قدرت و طراحي و نظارت بر شبکهي قدرت تخصص دارند. با توجه به نياز روز افزون کشور به انرژي برق و توسعهي شبکهي برق، از اين جهت کشور به متخصصان اين گرايش نيازمند است. اين مهندسين در طراحي نيروگاهها و مشاوره در زمينهي احداث نيروگاههايي که با انرژيهاي نو کار ميکنند، توانمند هستند. در گرايش ماشينهاي الکتريکي، طراحي موتورهاي الکتريکي مورد استفاده در صنايع مختلف، مشاوره در نصب و راهاندازي ژنراتورهاي نيروگاهي، طراحي درايو (مدارهاي الکترونيک قدرت مورد استفاده جهت راه اندازي و کنترل ماشينهاي الکتريکي) در تخصص مهندسين اين گرايش است.
فارغالتحصيلان کارشناسی ارشد برق در گرايش قدرت، پس از اتمام دوره فوق ليسانس خود، ميتوانند توانايي محاسبات خطوط انتقال نيرو، طراحي دكلها و پستهاي فشار قوي و ضعيف، طراحي و ساخت انواع ترانسفورماتورها و موتورهاي صنعتي را پيدا كنند. وزارت نيرو، كارخانجات صنعتي، واحدهاي توليدي بزرگ، نظارت در كارگاههاي موتور پيچي و ساخت الكتروموتورهاي مختلف و تابلوهاي صنعتي، نظارت در سيمكشي و طراحي سيستم برقي ساختمانهاي بزرگ از جمله مراكز جذب فارغالتحصيلان گرايش قدرت ميباشد.
کنترل: پردازش و تحليل و مقايسه فرآيند توليد، طراحي سيستم فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد برق كنترلي، استفاده از كامپيوتر، آمار و رياضيات جهت كنترل هر چه بهتر سيستمها افزايش بهرهوري از جمله تواناييهاي به دست آمده براي فارغ التحصیلان کارشناسی ارشد برق گرايش كنترل پس از اتمام تحصيلات تكميلي است. تقريباً تمامي صنايع مرتبط با برق در نيروهاي استخدامي خود از فارغ التحصيلان اين گرايش استفاده ميكنند.
مخابرات: مهندسي برق شاخهي مخابرات داراي سه گرايش مخابرات ميدان، مخابرات سيستم و مخابرات رمز است. دانشجويان گرايش مخابرات سيستم عمدتا در طراحي سيستمهاي مخابراتي فعاليت ميکنند. طراحي سيستمهاي رادار و جنگ الکترونيک که جزو پروژههاي نظامي محسوب ميشوند، از زمينههاي ويژهي کاربرد گرايش مخابرات سيستم هستند. طراحي شبکههاي مخابراتي جهت ارتباط اطلاعاتي (مانند شبکههاي ارتباطي بانکها) و نصب و راه اندازي شبکههاي ارتباط از راه دور (موبايل ) نيز در تخصص دانشجويان اين گرايش است. دانشجويان گرايش مخابرات ميدان در زمينهي طراحي اجزاي فرستنده-گيرندههاي مخابراتي مانند طراحي آنتنها، طراحي موجبر و شبيه سازي آنها تخصص دارند. گرايش رمز نيز در زمينهي مخابرات امن كه از مسائل حياتي در پروژههاي نظامي است، کاربرد دارد. تهيهي پروتکلهاي مخابرات امن و تست و ارزيابي ميزان امنيت شبکههاي مخابراتي نياز به متخصصان در اين زمينه دارد. بحث طراحي امنيتي کارتهاي هوشمند که در راستاي ايجاد دولت الکترونيک نقش اساسي دارد در زمرهي فعاليتهاي مهم اين گرايش است. در مجموع دانشجويان هر سه گرايش، نيازهاي مخابراتي پروژههاي نظامي را تامين ميکنند. اگر چه زمينهي انجام پروژههاي مخابراتي غير نظامي هم که نمونههايي از آنها آورده شد، براي متخصصان اين رشته جود دارد.
طراحي مدارهاي ، مخابرات سيار، فيبر نوري، سيستمهاي كدينگ و رمزنگاري، طراحي انواع فرستندهها و گيرندههاي مخابراتي، تجهيز، تعمير و بهينهسازي شبكههاي مخابراتي، طراحي آنتنها، سيستمهاي بيسيم، رادارها و دكلهاي مخابراتي از جمله تواناييهاي به دست آمده براي فارغالتحصيلان کارشناسی ارشد برق در گرايش مخابرات ميباشد.معمولاً شركتهاي مخابرات، بخشهاي خصوصي فعال در زمينه تلفن همراه، صنايع نظامي و هواپيمايي، صدا و سيما از جمله مراكز پذيراي فارغ التحصيلان اين گرايش ميباشند.
مهندسی پزشکی: ساخت اعضاي مصنوعي، ساخت وسايل آزمايشگاهي، ساخت دستگاههاي اندازهگيري پزشكي، ساخت دستگاههاي ليزر از جمله تواناييهايي است كه دانشجويان اين گرايش پس از فارغالتحصيل شدن به آن دست پيدا خواهند كرد.بازار كار نسبتاً مناسب اين رشته در مراكز ساخت وسايل پزشكي، بخشهاي خصوصي بزرگ، بيمارستانها ومراكز آزمايشگاهي مجهز ميباشد.
سلام . میخواستم ببینم با رتبه ی ۵۹۲۰ الکترونیک و ۵۰۳۴ مخابرات سیستم میتونم الکترونیک ( هر ۳ گرایش ) و مخابرات سیستم یا رمز دانشگاه علوم و تحقیقات قبول بشم ؟.
سلام ممنون از سایت خوبتون
استاد با رتبه ی ۶۱۵ الکترونیک امکان قبولی مدار مجتمع در روزانه دانشگاه های تهران هست ؟
سلام.با توجه به کاهش ظرفیت در این گرایش در تهران یخورده سخت شده ولی بهشتی احتمالش زیاده