به همان اندازه كه بين انسان ها تفاوت وجود دارد، روشهاي مطالعه آنها نيز متفاوت است اما هنر واقعي در اين است كه از ميان تمامي روشها بهترين وكارآمدترين آنها را انتخاب كنيم. اين روشها فهرستي از شيوه هاي برتر مطالعه است كه در ميان عده زيادي آزمايش شده و در عين حال ممكن است تنها برخي از آنها براي شما مفيد واقع شود و مابقي به كارتان نيايد ، اما توصيه مي شود كه همه اين شيوه ها را امتحان كنيد و از بين آنها بهترين و مفيدترين شان را كه با ويژگيهاي شما متناسب است ، انتخاب نماييد و به كار گيريد .
1-مكان مشخصي رابراي مطالعه انتخاب كنيد :
جايي كه براي مطالعه برمي گزينيد،بايد آرام و به دور از عوامل مزاحم باشد . براي مطالعه مي توان يكي ازاتاقهاي آرام خانه و يا گوشه خلوتي د رمحل كار، ميزتحريري دراتاق خواب و يا حتي آشپزخانه و كتابخانه محل را در نظر گرفت .
اين بستگي به موقعيت و خصوصيات روحي شما دارد كه در كجا بهترتمركز مي كنيد و آرامش بيشتري داريد . اگر در هنگام مطالعه مكاني را مناسب حال خود يافتيد، همان جا را انتخاب كنيد و از اين پس در آنجا به مطالعه بپردازيد .اين نكته را همواره در نظر داشته باشيد كه مطالعه در حين درازكشيدن و لم دادن اصلا وضعيت مناسبي نيست و قدرت يادگيري شما را كاهش ميدهد .
2-در زمانهاي مشخصي به مطالعه بپردازيد :
وقت معيني از روز را براي مطالعه انتخاب كنيد كه در آن تمركز بيشتري داريد و به قول معروف هوش و حواستان بيشتر جمع است .
آن زمان را در برنامه روزانه خود فقط به مطالعه اختصاص دهيد ، چرا كه ممكن است در وقت ديگر تمركز و آرامش لازم را نداشته باشيد . سعي كنيد اين زمان ديروقت و يا بعدازظهر نباشد ، چون در اين ساعتها عموما خسته هستيد و توان فراگيري و تمركز شما به دليل فعاليت در روز كاسته شده است .
3. وسايل و كتابهاي خود را در جاي مناسب قرار دهيد:
سعي كنيد وسايل مورد نياز كتابها، يادداشتها و جزوه هاي خود را در مكان مناسب و مشخص قرار دهيد. با اين كار به سرعت به آنها دسترسي خواهيد داشت. براي راحت شدن اين امر مي توانيد كتابها جزوه ها و چيزهايي را كه مربوط به مطالعه و درس شماست . به طور موضوعي مرتب كنيد به اين ترتيب كه مثلا هر قفسه از كتابخانه را به يك موضوع اختصاص دهيد:
يك طبقه كتابهاي مرجع، طبقه ديگر يادداشتها و نتايج تحقيق و … اين كار به شما كمك مي كند كه وقت زيادي را صرف پيدا كردن آنها نكنيد.
4. عوامل حواس پرتي را بشناسيد:
هنگام انجام تكاليف و يا مطالعه،بايد تنها روي آن موضوع تمركز كنيد، نه چيز ديگر! يعني تمام حواستان بر روي مطلبي باشد كه مي خوانيد. از عواملي كه حواس را پرت مي كند ، تلويزيون يكي ازاين عوامل است. در هنگام مطالعه تلويزيون را خاموش كنيد. از ديگر افراد خانواده نيز بخواهيد كه آرامتر صحبت كنند و تا جايي كه ممكن است فضاي مطالعه را خلوت كنند. سعي كنيد مكالمات تلفني را بعد از اتمام مطالعه انجام دهيد. به مسائل غير درسي و اتفاقاتي كه افتاده يا برنامه هايي كه بايد اجرا كنيد، اصلا نينديشيد و ذهنتان را با افكار مزاحم اشغال نكنيد. مطمئن باشيد بعدا وقت كافي براي فكر كردن به همه اين مسائل را داريد!
5.ابتدا مطالب سخت را بخوانيد:
اگر از مطالعه مبحث يا درس خاص وحشت داريد و يا فكر مي كنيد براي خواندن و فهميدنش بايد بيشتر تلاش كنيد آن را در آغاز كار بخوانيد. در شروع مطالعه ذهن شما آمادگي بيشتري دارد و به اصطلاح مغز بازتر است. از سوي ديگر پس از مطالعه آن، چون يادش گرفته ايد، در عين خواندن ساير دروس ديگر نگران آن نيستيد.
6.برنامه هايتان را براي كوتاه مدت تنظيم كنيد:
برنامه هاي درسي طولاني و حجيم را به بخشهاي كوچكتر تقسيم كنيد. با اين كار، ديگر برنامه ها خسته كننده نيستند و راحت تر اجرا مي شوند. بخشهاي كوچك برنامه مي تواند شامل جمع آوري ياداشتها، نوشتن پيش نويس اوليه تحقيق، تهيه اصلاحيه و توضيحات اضافي براي فهم بهتر مطالب پا كنويسها و… باشد.
7.به طور مرتب دوره كنيد:
حل تمرین تنها در انجام سرسري آنها خلاصه نمي شود. يادداشتهايتان را به طور مرتب و پيوسته مرور كنيد. مرور كردن حل تمرین های انجام شده و يادداشتهايي كه سر كلاس و يا خود به تنهايي نوشته ايد. نيز قسمتي از مطالعه است. اين كار در هر روز تنها چند دقيقه وقت شما را مي گيرد، اما مرور مرتب، مطالب را در ذهن شما بيدار مي كند، اگر باور نمي كنيد آزمايش كنيد.
8.برنامه جامع و كلي داشته باشيد:
در آغاز هر ترم همراه خانواده برنامه اي جمعي تنظيم كنيد و حتما آن را ياداشت كنيد. نوشتن برنامه به شما كمك مي كند كه وظائف و انتظارات خود را و ساير اعضاي خانواده را بدانيد و بر اساس آن نقش خود را مشخص كنيد. به عنوان نمونه در اين برنامه ساعات مطالعه شما تعيين شده است و افراد خانوده را موظف مي كند كه در آن ساعات مراعات حال شما را بكنند اين يك برنامه كلي و خانوادگي است و در كنار آن هر يك ازافراد مي توانند برنامه اي شخصي نيز داشته باشند.
9. مطالعه زمان بندي شده داشته باشيد:
هنگامي كه تصميم به مطالعه درسي مي گيريد . سريعا يك برنامه ذهني بريزيد كه از زمانتان بيشتر و بهتر استفاده كنيد. اين زمان را تقسيم بندي كنيد و هر بخش را به موضوعي اختصاص دهيد ؛ مثلا اگر تصميم گرفته ايد كه 1/5 ساعت ریاضی بخوانيد. ميزان وقتي را كه براي هر فصل اختصاص مي دهيد . هم مشخص كنيد به عنوان نمونه 20 دقيقه فصل 1، 35 دقيقه فصل2 و…
10. تند خواني نكنيد:
اگر شيوه هاي پيشين را دنبال كرده باشيد، به اجراي اين روش اصلا نياز پيدا نمي كنيد. در هر حال بهتر است بدانيد كه مطالعه سريع و بدون تعمق و به اصطلاح تند خواني فراموشي سريع را به دنبال دارد. به عبارتي به همان سرعت كه ياد مي گيريد، به همان سرعت هم فراموش مي كنيد.
