هر ساله داوطلبان زیادی در کنکور شرکت می‌کنند. یکی از مشکلاتی که داوطلبان کنکوری با آن مواجه می‌شوند این است که نمی‌دانند همزمان با دانشگاه و درس های روزانه، چگونه برای کنکور نیز مطالعه کرده و آماده شوند. این مساله، زمانی مهم‌تر می‌شود که بدانیم بر خلاف داوطلبان، سایر داوطلبان پشت کنکوری، وقت و زمان بیشتری برای برنامه‌ریزی و مطالعه دروس خود دارند.
مساله مطالعه برای کنکور، همزمان با دانشگاه آن قدر مهم است که بعضی از داوطلبان که عملکرد ضعیف‌تری دارند، چنان این مساله را برای خود بزرگ و بغرنج می کنند که روحیه خود را ازدست داده و دیگر نمی‌توانند آن گونه که باید و توان دارند، برای کنکور مطالعه کنند. با توجه به آنچه گفته شد، در این مقاله تصمیم گرفتیم تا درباره نحوه مطالعه داوطلبان، همزمان با دانشگاه صحبت کنیم. کارهایی که شما عزیزان باید برای یک مطالعه خوب و مفید انجام دهید تقریباً شامل موارد زیر می‌شود:
1- برنامه‌ریزی صحیح
یکی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین عوامل پیشرفت یا شکست در کنکور، برنامه‌ریزی است. ما بارها و بارها درباره اهمیت برنامه‌ریزی برای داوطلبان (حتی در کارهای روزمره) صحبت کرده‌ایم. اهمیت برنامه‌ریزی برای دانشجویان نیز همچون سایر داوطلبان بر کسی پوشیده نیست. شما داوطلب عزیز کنکوری باید تلاش کنید تا یک برنامه صحیح و اصولی برای خود تنظیم نموده و طبق همان برنامه پیش بروید. به خاطر داشته باشید که اگر واقعاً به برنامه خود عمل کنید حتماً نتیجه بسیار خوبی خواهید گرفت.
برای داشتن یک برنامه خوب کنکوری، چون شما عزیزان به دانشگاه می‌روید و بخشی از وقت خود را در آنجا می‌گذرانید، باید به مدت زمان برنامه درسی خود که صرف مطالعه و آماده کردن پروژه درس‌هایتان می‌شود و زمان رفت و آمد به دانشگاه یا کلاس‌های زبان و… توجه کنید. شما باید یک برنامه‌ریزی هفتگی داشته باشید و در این برنامه به ساعات دانشگاه و نیز اوقاتی که باید هر روز برای مطالعه یا انجام پروژه خود اختصاص دهید، توجه کنید؛ مثلاً روزهای سه شنبه ، مدت دو ساعت را برای انجام پروژه و مطالعه درس‌های فوق اختصاص دهید. به خاطر داشته باشید که مطالعه و آمادگی در دروس امسال، اهمیت زیادی برای کنکور شما نیز دارد؛ زیرا شما با مطالعه خوب و آمادگی کامل در این دروس، می‌توانید به تست‌های کنکور هم پاسخ خوبی دهید.
نکته دیگری که شما عزیزان در برنامه‌ریزی باید در نظر بگیرید این است که حتماً به توان و انرژی خود نیز توجه کنید. یک برنامه‌ریزی خوب آن است که مبتنی بر واقعیات باشد؛ مثلاً چون دانشجو هستید و فکر می‌کنید که باید ساعات بیشتری مطالعه کنید، از وقت استراحت و خواب خود نزنید. این کار، علاوه بر اینکه باعث خستگی شما می‌شود، باعث می‌گردد تا کم کم از برنامه‌تان عقب مانده و دچار ناراحتی و استرس شوید.
2- تلاش و پشتکار و انگیزه قوی شخصی
هر ساله در کنکور، داوطلبان بسیاری موفق به کسب رتبه‌های عالی می‌شوند؛ پس رسیدن به این رتبه‌ها برای شما هم حتماً غیر ممکن نیست و شما هم می‌توانید نتیجه و رتبه خوبی در آزمون سراسری به دست بیاورید؛ اما لازمه این نتیجه خوب آن است که انگیزه و پشتکار و تلاش زیادی داشته باشید. حتماً هر روز و قبل از دانشگاه رفتن یا مطالعه، به خود بگویید که موفق خواهید شد. مطمین باشید که پیروز می‌شوید و بزودی موفقیت خود را جشن خواهید گرفت؛ سپس در طول روز و بدون فکر کردن به مسایل منفی، فقط با پشتکار و تلاش و انگیزه قوی درس بخوانید. یادتان باشد که اگر انگیزه و پشتکار داشته باشید، به اندازه داوطلبان پشت کنکور و حتی بیش از آنها می‌توانید درس خوانده و موفق شوید.
3- نظم در امور
یکی از مشکلاتی که برخی از داوطلبان کنکوری با آن مواجه هستند، این است که به دلیل رفتن به دانشگاه، انجام پروژه و تحقیقات و … نمی‌توانند خوب درس بخوانند؛ به عبارت دیگر، کنترل اوضاع برنامه درسی و وقت خود را از دست می‌دهند. شما عزیزان براحتی می‌توانید بر این مشکل غلبه کنید و چاره این کار هم همان برقراری نظم در کارهایتان است. سعی کنید که خود را به داشتن برنامه و نظم خاص در انجام تکالیف روزمره، مثل رفتن به دانشگاه، مطالعه دروس، خواب و استراحت مقید کنید؛ به این ترتیب با برقراری نظم، جلوی هدر رفتن بخش زیادی از وقت شما گرفته خواهد شد.
4- حمایت و پشتیبانی خانواده
خانواده، نقش بسیار مهمی در حمایت و پشتیبانی از کنکوری‌ها دارد. اعضای خانواده، بخصوص والدین، می‌توانند با راهنمایی‌های درست و اصولی خود نقش مهمی در هدایت تحصیلی و آمادگی داوطلب داشته باشند. برای اینکه این موضوع تحقق یابد، یک سوی جریان رابطه، شما داوطلبان عزیز هستید. سعی کنید هر وقت که با مشکلی مواجه می شوید، نیاز به آرامش یا هم فکری دارید و یا احساس می‌کنید که مساله‌ای در امور درسی بخصوص کنکور ذهن شما را به هم ریخته است، آن را با خانواده خود در میان بگذارید. اگر حتی پدر و مادر شما نتوانند بنا به دلایل مختلفی، مثل کم سواد یا بی‌سواد بودن یا داشتن مشغله زیاد، شما را دریابند، با خواهر و یا برادر خود، مشکلتان را در میان بگذارید. گاهی حتی اگر آنها نتوانند کاری برای شما انجام دهند، همان صحبت کردن از مشکل هم باعث می‌شود تا شما احساس راحتی و آرامش کنید.
5- با خودتان رقابت کنید
چون شما عزیزان هر روز با دوستان و هم کلاسی های خود در ارتباط هستید، ممکن است که بحث از کنکور، بیشتر از حد معمول در صحبت های روزمره شما وارد شود. این بحث ها هم می تواند مثبت و هم می‌تواند منفی باشد. جنبه مثبت آن این است که می‌توانید در دانشگاه یا حتی وقتی که در خانه هستید، به شکل تلفنی یا حضوری با هم کلاسی های خود به مطالعه و رفع اشکال بپردازید. جنبه منفی آن هم این است که ممکن است در این ارتباط‌ها افکار منفی یا گزارش‌های غلط و استرس برانگیزی از کنکور، میزان مطالعه بقیه داوطلبان، اطلاعات آنها، رتبه سال های قبل و … رد و بدل شود که تاثیر منفی بر شما عزیزان گذارد.
نکته‌ای که باید توجه داشته باشید این است که سعی کنید به سخنان منفی یا استرس برانگیز همکلاسی های خودتان توجه نکنید. به این موضوع اهمیت ندهید که چه کسی، چقدر مطالعه داشته است و شما در مقایسه با آن فرد چگونه هستید. باید بدانید که اولاً سطح هر داوطلب در دروس مختلف با یکدیگر فرق می‌کند؛ مثلاً ممکن است نیاز باشد تا شما درس مدار را زیاد مطالعه کنید، اما همکلاسی‌تان این درس را بسیار کمتر از شما بخواند؛ از طرف دیگر ممکن است که شما در دروس تخصصی گرایش خود قوی باشید و بتوانید با یک مطالعه سطحی، درصد خوبی در این دروس به دست آورید. در مجموع، برنامه‌ریزی داوطلبان هم با یکدیگر تفاوت دارد؛ مثلاً طبق برنامه‌ریزی، ممکن است که شما در فصل دوم الکترونیک(2) بوده و همکلاسی شما در فصل چهارم این درس باشد؛ اما این موضوع به این معنی نیست که شما نتوانید این درس را تا کنکور به پایان برسانید؛ پس برای اینکه روزهای دانشگاه و کنکور را بخوبی سپری کنید، اصلاً اهمیت ندهید که دیگران چقدر مطالعه کرده یا در چه سطحی هستند؛ بلکه با خودتان رقابت کنید و خودتان را نسبت به هفته، ماه قبل یا دانسته‌های قبلی‌تان، بسنجید و ارزیابی کنید.
6- اعتماد به نفس داشته باشید
بسیاری از داوطلبان، از آنجایی که برعکس سایر داوطلبان پشت کنکوری، کنکور را برای اولین بار تجربه می‌کنند، نگران هستند و با کوچکترین موضوعی (مثلاً اشتباه زدن چند تست پیاپی یا ندانستن چند مطلب در یک درس) بلافاصله ناامید شده و احساس می‌کنند که در آزمون اصلی هم موفقیتی کسب نخواهند کرد.
در چنین شرایطی، مانند همه مدتی که می خواهید کنکور بدهید، داشتن اعتماد به نفس، یکی از مهم‌ترین و کلیدی ترین مسایل است. همه داوطلبان، حتماً باید به خاطر داشته باشند که نتیجه نهایی هر داوطلب، فقط و فقط بعد از کنکور مشخص می‌شود و نه قبل از آن و بر اساس حدس و گمان؛ پس با داشتن یک اعتماد به نفس قوی و بالا، به هدف خود فکر کنید و اجازه ندهید تا مشکلات کوچک یا سخنان ناامید و دلسرد کننده دیگران تاثیر منفی بر روند آمادگی شما در کنکور گذارد و باعث شکست شما گردد.
7- کتاب درسی، مهم‌ترین مرجع کنکور
یکی از نگرانی‌هایی که بیشتر داوطلبان دارند، این است که در وقت کمتری که آنان نسبت به سایر داوطلبان پشت کنکوری دارند، نمی توانند کتاب های کمک درسی یا کتاب‌های تست زیادی را مطالعه کنند و به این صورت احساس می‌کنند که از سایرین عقب خواهند ماند. باید اشاره کنیم که کتاب درسی، مهم‌ترین و اصلی‌ترین مرجع همه سؤالات کنکور است، و اگر شما عزیزان، این کتاب‌ها را بخوبی مطالعه کنید، براحتی می‌توانید به سؤالات آزمون سراسری پاسخ داده و رتبه خوبی را کسب کنید؛ پس نگران وقت کم برای مطالعه و مطالعه نکردن کتاب‌های کمک آموزشی نباشید و تمرکز خود را فقط روی کتاب‌های درسی خود بگذارید. برای تست‌زنی هم به سراغ تست‌های آزمون سراسری بروید.
8- استفاده بهینه از کلاس درس
یکی از کارهای بسیار مهمی که شما داوطلب کنکور باید انجام دهید این است که در سر کلاس درس، همه حواس خود را به درسی که استاد می دهد، متمرکز کنید. این موضوع، اهمیت زیادی دارد؛ زیرا، چه بخواهید و چه نخواهید، بخشی از وقت شما در کلاس درس می گذرد. درواقع شما مجبور هستید که در کلاس حضور داشته باشید؛ پس خوب به صحبت های استاد خود گوش دهید تا همه چیز را به خاطر بسپارید. شاید مطالبی که استاد شما می گوید باعث شود تا شما وقت کمتری را به مطالعه مجدد آن درس اختصاص دهید و از طرف دیگر به تست های آن بحث در کنکور بخوبی پاسخ دهید.
نکته دیگری که شما داوطلبان عزیز باید به آن توجه داشته باشید این است که علاوه بر تمرکز دقیق و کامل در کلاس، در حل مسایل و بحث‌ها فعال نیز باشید و با استاد خود همراهی کنید. این کار باعث می‌شود تا بحث‌هایی که شما در آن شرکت می‌کنید بیشتر در ذهنتان بماند و بخوبی در جلسه آزمون سراسری به خاطرتان آید.
9- مدیریت خوب دروس دانشگاه
شما مجبورید که بخشی از زمان خود را به مطالعه دروس دانشگاه اختصاص دهید. یکی از مهم‌ترین کارهایی که باید انجام دهید این است که با توجه به وقت و زمان و نیز میزان دانسته‌ها و اطلاعاتتان و نیز نقاط ضعف و قوتتان در هر درس، زمان مشخصی را به دروس کنکوری اختصاص دهید. به یاد داشته باشید که فقط و فقط این شما هستید که با توجه به شرایط درسی خود تصمیم بگیرید که چه زمانی، صرف چه درسی شود.
در هنگام مطالعه دروس دانشگاه، دقت کنید که هیچ مساله مهمی را از قلم نیندازید و به گونه‌ای درس بخوانید که بار دیگر مجبور نباشید همه مطالب را دوباره به طور کامل بخوانید؛ بلکه مطالعه‌‌تان به گونه‌ای باید باشد که شما در مرحله بعد، فقط مطالب مهم را مرور نمایید. برای این کار، زیر موارد مهم را خط بکشید، مطالب را خلاصه‌نویسی کنید و حتی به جدول‌ها و اشکال هم خوب دقت کنید.
10-تفریح ممنوع
سال کنکور برای همه داوطلبان آزمون سراسری، از جمله دانشجویان عزیز، سالی مهم است. اصلی‌ترین و مهم‌ترین کاری که باید در این سال صورت گیرد، یک برنامه‌ریزی خوب برای موفقیت در کنکور است. شما داوطلبان، چون مجبور هستید که بخشی از وقت خود را نیز به دانشگاه و انجام پروژه و پایان نامه اختصاص دهید، سعی کنید که از انجام تفریحات متعدد و صرف وقت برای کارهای غیر ضرور جلوگیری کنید. توجه داشته باشید که شما وقت زیادی برای تفریح دارید و امسال را که سال کنکور شماست، فقط باید صرف مطالعه و آمادگی برای شرکت در این آزمون کنید.
با این همه، حتماً وقتی را در برنامه درسی برای استراحت خود در نظر بگیرید. توجه داشته باشید که مغز شما به دلیل کار فکری گسترده، نیاز به استراحت و آرامش دارد؛ در غیر این صورت، نمی‌تواند مطالب خوانده شده را مرتب در خاطر نگه دارد؛ پس مثل برخی از داوطلبان، افراطی عمل نکنید که فقط به مطالعه فکر می‌کنند و از خواب و استراحت خود می‌زنند؛ بلکه تعادل داشته باشید و همه نکات را با هم رعایت کنید؛ در ضمن، شما عزیزان می‌توانید وقت کمی را هم به ورزش اختصاص دهید. ورزش می‌تواند توان ذهنی شما را برای یادگیری بالا برده و انرژی و نیروی جسمی شما را دو چندان نماید.
