سخن مشاور

نکات مهم درس‌ها (مدار‌های الکتریکی 1 و 2: قسمت پایانی)

یکی از دغدغه های مهم داوطلبان در روزهای پایانی درس خواندن برای کنکور نحوه مرور درس­ها و جمع­ بندی نکات مهم است. یکی از مهمترین درسهای تمامی گرایشها درس مدارهای الکتریکی 1 و 2 است که بیشترین اثر را در درسهای عمومی بر روی رتبه و قبولی دارد. این درس شامل 11 فصل است که در ادامه نکات مهم این فصل­ها و نحوه مرور آنها را بررسی خواهیم کرد:

فصل هفتم: مدارهای با القای متقابل

در این فصل دو بحث اصلی و مهم مطرح می­ شود. بحث اول در مورد سلف های تزویج شده و بحث دوم در مورد ترانس است. داوطلبان باید در این فصل بخوبی روابط بین سلفهای تزویج شده و قسمتهای اولیه و ثانویه ترانس را با خاطر بسپارند تا بتوانند به خوبی سوالات این فصل را حل کنند. از این فصل معمولاً هر سال یک سوال در کنکور مطرح می شود. در بحث سلفهای تزویج شده اولین قدم مشخص کردن علامت ضریب تزویج بین دو سلف است. اگر جریانهای هر دو سلف به سر نقطه دار وارد شوند یا هر دو از سر نقطه دار خارج شوند آنگاه علامت ضریب تزویج یا M مثبت است و در غیراینصورت علامت M منفی خواهد بود. پس از آنکه علامت M تعیین شد برای به دست آوردن جواب سوالات این بخش باید از روشهای معرفی شده در فصل های قبل مانند خانم KCL و آقای KVL، امپدانس معادل، سه گام سینوسی و … استفاده کرد. در بخش بعدی ترانس معرفی می شود. برای حل سوالات مربوط به ترانس نکته اصلی روابط بین ولتاژ و جریان سمتهای اولیه و ثانویه ترانس است. باید به خاطر داشته باشید که ولتاژهای ترانس با نسبت دورها رابطه مستقیم و جریانهای ترانس با نسبت دورها رابطه عکس دارند. همچنین مثل سلفهای تزویج شده اگر جریانهای دو سمت ترانس هر دو وارد سر نقطه دار شوند و یا از سر نقطه دار خارج شوند، آنگاه ولتاژها نسبت به هم مثبت و جریانها نسبت به هم منفی خواهند بود و در غیر اینصورت علامت ولتاژ و جریان عوض خواهد شد. بحث بعدی در این قسمت انتقال امپدانس از یک سمت به سمت دیگر است که باید امپدانس انتقال یافته ضربدر توان دوم نسبت دورهای ترانس شود. در این بخش هم پس از تعیین علامتهای گفته شده با روشهای معمول در فصلهای قبلی سوالات قابل حل خواهد بود. ترکیب سوالات ترانس و سلفهای تزویج شده بسیار مطرح می شود مخصوصاً وقتی بخواهیم از دید یک نقطه امپدانس معادل را بیابیم.

فصل هشتم: روش­های منظم تجزیه و تحلیل مدار و معادلات حالت

این فصل نیز به دو بخش تقسیم می شود. در بخش اول مفاهیم جدید و مهمی مانند گراف، درخت و کات ست معرفی خواهند شد و تجزیه و تحلیل های گره، مش، حلقه و کات ست را بررسی خواهید کرد. برای حل کردن سوالات این بخش که اکثراً حفظی هستند باید بر روی تمامی مطالب مسلط باشید و حل سوالات نیازمند فراگیری روش حل خاصی نیست. در بخش دوم معادلات حالت بیان خواهد شد. متغیرهای حالت بصورت جریان سلف و ولتاژ خازن خواهند بود. هدف این بخش نوشتن پارامترهای شامل ولتاژ سلف و جریان خازن بر حسب متغیرهای حالت و منابع ورودی است. برای حل کردن سوالات این قسمت که معمولاً هر سال یک سوال از آن مطرح می شود باید بر روی روش خانم KCL و آقای KVL مسلط باشید. در واقع با استفاده از این روش معادلات حالت مدار را محاسبه خواهید کرد.

 

فصل نهم: فرکانس­های طبیعی و توابع شبکه

در این فصل دو مفهوم بسیار مهم فرکانسهای طبیعی و توابع شبکه مطرح خواهد شد. این فصل بسیار مهم و پرسوال است و تقریباً هر سال دو سه سوال از آن در کنکور مطرح می شود. لازمه این فصل تسلط بر مفاهیم تبدیل لاپلاس است که در پک مدارهای الکتریکی 1 و 2 تألیف بنده در ابتدای این فصل هر آنچه از لاپلاس مورد نیاز است آموزش داده شده است. اولین مطلبی که در این فصل یاد می گیرید نحوه محاسبه مرتبه مدار یا تعداد فرکانسهای طبیعی صفر و غیرصفر مدار است. این محاسبات بسیار حساس و مهم است و باید داوطلبان سوالات این قسمت را بارها و بارها تکرار کنند تا بتوانند حلقه ها و کات ستهای سلفی و خازنی را در حالتهای مختلف به دست آورند. در پک مدارهای الکتریکی 1 و 2 روشی برای حل سوالات این قسمت تحت عنوان 8 گام DLM ارائه شده است که در 8 مرحله تمامی مشخصات مدار را محاسبه خواهد کرد. در ادامه سوالاتی مطرح می شوند که از شما می خواهند که فرکانسهای طبیعی مدار را به دست آورید. این نوع سوالات دو جور است. اگر از شما خواستند فرکانسهای طبیعی کل مدار را به دست آورید میتوانید معادله مشخصه مدار را برای هر متغیری که راحتری است به دست آورید ولی اگر از شما خواستند که فرکانسهای طبیعی مربوط به یک متغیر خاص را به دست آورید آنگاه باید معادله مشخصه را فقط برای آن متغیر حساب کنید. در هر دوحالت ریشه های معادله مشخصه، فرکانسهای طبیعی مدار خواهد بود.

در بخش دوم این فصل توابع شبکه مطرح خواهد شد. تابع شبکه در واقع تابع تبدیل یک خروجی از مدار بر حسب یک ورودی خاص است. برای به دست آوردن فرکانسهای طبیعی مدار در این حالت کافی است ورودی را برابر صفر قرار دهید و یا مخرج تابه تبدیل را صفر کنید. در اینصورت ریشه های مخرج فرکانسهای طبیعی مدار و یا آن متغیر خواهند بود.

فصل دهم: قضایای شبکه

در این فصل پنج قضیه اساسی شامل قضیه جمع آثار، قضیه تونن – نورتن، قضیه تلگان، قضیه جانشینی و قضیه هم پاسخی مطرح خواهند شد. قضایای جمع آثار و تونن – نورتن را قبلاً نیز یاد گرفته اید. قضیه هم پاسخی و تلگان از بقیه مهمترند و باید بخوبی بر روی مفاهیم آن مسلط شوید. در قضیه هم پاسخی 3 حالت مختلف مطرح می شود که تشخیص این حالتها در سوالات بسیار مهم است.

فصل یازدهم: دو قطبی­ ها

در این فصل دو قطبی های مطرح می شوند که با استفاده از این مفهوم می توان ارتباط بین ورودی و خروجی یک دو قطبی را بدون اطلاع از داخل دو قطبی به دست آورد. 4 ماتریس شامل امپدانس، ادمیتانس، هایبرید و دوقطبی در این فصل برای توصیف دوقطبی ها مطرح می شود. در هر ماتریس دو پارامتر مستقل و دو پارامتر وابسته وجود دارد که باید پارامترهای وابسته را بر جسب پارامترهای مستقل نوشت. مثلاً در ماتریس امپدانس جریانهای ورودی و خروجی مستقل و ولتاژهای ورودی و خروجی وابسته هستند. برای دستیابی به این ماتریس باید از روش خانم KCL و آقای KVL استفاده کرد و با ساده کردن روابط به دست آمده به ماتریسهای دلخواه دست پیدا کرد. در میان ماتریسها، ماتریس هایبرید مهمتر است و سوالات بیشتری از آن در کنکور مطرح می شود. از این فصل تقریباً هر سال یک سوال مطرح می شود.

داوطلبان عزیز اگر سوالی دارند می‌توانند روی همین مطلب بپرسند و یا در طرح مشاور ثبت نام کرده وتلفنی مشکلات خود در این درس را مطرح کنند. در ضمن روشهای ارائه شده، در فلش کارت های مدارهای الکتریکی 1 و 2 انتشارات تبلور دانش که تألیف بنده است وجود دارد.

دکتر بهرام آرا

صلاح بهرام آرا دکتری رشته مهندسی برق گرایش قدرت در دانشگاه تربیت مدرس ، دوره ی لیسانس را در دانشگاه کردستان سپری کردم و در سال 1389 موفق به اخذ مدرک کارشناسی شدم.همچنین در همان سال و در آزمون کارشناسی ارشد رشته مهندسی برق موفق به کسب رتبه ی 17 در آزمون شدم و سپس در مهندسی قدرت-سیستم دانشگاه تهران مورد پذیرش قرار گرفتم. در سال 1391 موفق شدم با کسب درجه عالی از پایان نامه کارشناسی ارشد خود دفاع کنم و در همان سال پس از گذراندن آزمون کتبی و مصاحبه شفاهی در دانشگاه تربیت مدرس موفق به گرفتن پذیرش در مقطع دکتری شوم. با توجه به علاقه ی زیاد به درس مدار و پس از دو سال تلاش بی وقفه در این زمینه در دی ماه 1392 با همکاری انتشارات تبلور دانش موفق به چاپ کتاب مدار های الکتریکی 1و 2 شدم.

نوشته های مشابه

‫۵ دیدگاه ها

  1. سلام آقای دکتر.واسه 45 روز آخر کنکور من میخوام آزمونهای 85 تا 94 سراسری رو همراه با آزمونهای پارسال تعاونی سنجش کامل(به صورت زمان دار) کار کنم.خلاصه نویسی هام رو دوره کنم.میخواستم نظر شما رو هم بدونم؟

    1. سلام، خیلی عالیه سوالات کنکور وتعاونی سنجش رو اگر بارها و بارها هم حل کنید بازم کمه

    2. سلام
      به سطح شما نیز بستگی دارد، هدف شما از این کار باید اینها باشد:1- تنظیم وقت در جلسه ی آزمون برای هر درس 2- مرور کلی مباحث با توجه به این که قسمت های مهمتر در کنکور می آیند پس مرور شما بهینه خواهد بود 3- بر طرف کردن اشکالات جزیی
      من به شخصه سوالات کنکوری را خیلی بیشتر از سوالات موسسات توصیه می کنم ولی سطح سوالات سنجش هم خیلی خوب است.
      من سوالات کنکور های قبل از 85 را نیز می زدم و آن آزمون هایی که مثلا سیگنال نداشت با اضافه کردن یکی از آزمون جامع های سیگنالی که در کتب معتبر هست می زدم.
      ولی الان بهترین مرجع شما باید همین سوالات 85 به بعد باشد و سعی کنید روی راه حل های آن وقت بگذارید و سوالات را بعد از آزمونتان تحلیل کنید.
      اگر سطحتان به نظر خودتان بالا است می توانید 2روز یک آزمون بزنید و اگر این کار برای شما سخت است و نمی رسید مرور و جمع بندی لازم را انجام دهید 3 روز یکبار آزمون بگیرید از خودتان.
      در دوران جمع بندی دیگر باید از کتاب ها فاصله بگیرید چون وقت ندارید که دوباره از روی کتاب مطالب را بخوانید.

  2. سلام آقای دکتر خدا قوت حداکثر چند فصل از یازده فصل مدار های الکتریکی رو می توان حذف کرد؟ و کدوم فصول مهم ترین فصل ها هستن؟ ممنون

    1. سلام، حداکثر میتونید فصلهای چهارم، پنجم و دهم را حذف کنید. فصلهای دوم و سوم، ششم و نهم بسیار مهم اند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا